Bu yazımızda okul fobisini konu alacağız. Okula gitmeyi reddeden çocuğumuza karşı tavrımız nasıl olmalı? Her soruda olduğu gibi bu sorunun da cevabını verebilmek için öncelikle sorunu anlamalıyız. Sorun ebevynler de mi? Çocukta mı? Okulda mı?

Bir çok ebeveyn bu konuda kendisini suçlayabilir. Yetersiz hisseder. Çocuğuyla başedemediğini düşünebilir. Ya da çocuğunun okulda güvenli olup olmadığı aklını kurcalayabilir. Çocuğun okula gitmek istememesinin birçok nedeni olabilir ve yukarıda saydığımız etkenlerin hepsinin okul fobisinde etkisi olabilir.

Okula gitmeyi reddeden çocuklar genellikle;

Evde ebeveynleriyle kalmak ister.

Okula gitmeleri bahis mevzu olduğunda baş ağrısı/mide ağrıları olabilir.

Genelde başka bir sağlık problemleri yoktur.

Okula gitmek istememe düşüncelerini ebeveynlerinden saklamazlar.

Genellikle ailenin en genç bireyleridirler ya da evde kardeşleri vardır.

 

Okul fobisi herhangi bir yaşta olabilir ancak sıklıkla tatil dönüşünde, okul başlangıcında, ailede oluşan bir değişiklikle artar. Uzun dönemde bu problem çözülür ve çocukta başka bir davranış problemine genellikle neden olmaz.

OKUL FOBİSİNİN NEDENLERİ:

Ayrılık kaygısı okul fobisinin en önemli nedenlerinden biridir. Ayrılık kaygısı bir yasından sonra çocuklarda görülen normal bir reaksiyondur. Çocuk ebeveyni uzaklaşınca ağlamaya, huzursuzlanmaya başlar. Iki yasından sonra azalır. Fakat bazı çocuklarda ilkokul çağlarına hatta yetişkinliğe kadar görülebilir. Çocukta “ayrılırsam anne-babamı kaybederim” korkusu bunun basılıca nedenidir. Hasta bir ebevynin olması, evlilik problemleri, yakın zamanda taşınmış olma, ayrılmış anne-baba, ailesini kaybetmiş başka bir çocuk tanımış/görmüş olma, evde anne-babasıyla vakit geçiren, eylenen başka bir kardeşini kıskanma… Bunlar Ayrılık kaygısını arttıran etkenler.

Okul fobisine neden olabilecek bir diğer neden de okul ile ilgili problemlerdir:

Çocuk okulda sataşmaya maruz kalıyor olabilir.

Arkadaşının olmaması, okulda neyin nerde olduğunu, nasıl yapacağını bilmeme, kaybolmuş hissi.

Öğrenme güçlüğü, dersleri zor bulma, ev ödevlerini bitirmeme.

Okulun düzenlediği gezi, özel programlar, tiyatro vs gibi bazı etkinliklerden ürkme.

Okuldan ebeveyn alıyorsa, ebeveynin geç gelmesi; unutulmuşluk hissi…

Okul fobisine sebep olan/şiddetlendiren okul ile ilgili etkenlerden bazılarıdır.

Ebevenlerin okul fobisi hakkında endişelenmleri okul fobisini şiddetlendirir. Çünkü çocuk  gerçekten endişelenecek birşeyin var olduğuna inanmaya başlar. Bu yüzden ebevenler çocuklarını endişelendiklerini belli etmemeli, soğukkanlı davranmalıdırlar.

Öyleyse okul fobisi ile nasıl bas etmeli?

Çocuk okula olabildiğince erken dönmeli. Süre uzadıkça dönmesi zorlaşacaktır. Yukarıda sayılan nedenler ve benzerleri varsa bunlar elden geldiğince çözülmelidir. Her çocuk için çözüm, onun durumuna özel olacaktır, ancak her durumda uyulabilecek bazı genel kaideler vardır:

Çocuğunuzun bunu aşabileceğine inanın ve bunu çocuğunuza söyleyin.

Çocuğunuzu problemini, duygularını, kaygılarını sizinle paylaşması konusunda cesaretlendirin.

Onu anladığınızı belli edin: “Bu söylediklerin seni çok korkutmuş olmalı” gibi empatik cümleler kurulabilir.

Kaygılarını küçümsemeden beraber çözmede istekli olduğunuzu ona gösterin.

Asla korkularıyla alay etmeyin.

Eğer çocuğunuzu dinlemiyor ve ne demek istediğini anlamıyorsanız, problemlerini sizinle paylaşmakta zorluk yaşayacaktır. Örneğin; evdeki kardeşlerinin eylendiklerini düşünüyorsa, okul çıkışında onun sevdiği etkinlikleri ödül olarak yapabilirsiniz.

Okulu tanımadığı için korkuyorsa, birlikte okulu gezebilirsiniz. Lavabo ve tuvaletleri birlikte görmek, öğretmen, arkadaşları ve müdürle tanışmak çok faydalı olacaktır.

Öğretmeniyle irtibat içinde olun. Çocuğunuzun anlattığı önemli gördüğünüz olayları öğretmenine sorun.

Bir yere gittiğiniz zaman, çocuğunuza nereye gittiğinizi, ne kadar kalacağınızı söyleyin.

Çocuğunuzu geri geleceğiniz konusunda rahatlatın. Gerekirse bunu tekrar tekrar söyleyin.

Çocuğunuz okula giderken mutlaka vedalaşın. Fakat bu kısa bir vedalaşma olsun. Çocuk isterse ebeveynin bir eşyasını yanına alabilir. Bu güven hissi verir.

Problemini çözmesi konusunda çocuğunuza verebildiğiniz kadar control verin: Ona çözüm önerilerini sorun.