Okula gitmek istemeyen çocuğa nasıl davranmalı?
Çocukların ailelerinden ayrılmak istemeyişi ve okula gitmeye karşı tepki göstermesi bazı ailelerin oldukça zor bir dönemden geçmesine neden olabilir. Ancak doğru yaklaşımların belirlenmesi ve sorunun çözümüne dönük analizlerin yapılmasıyla bu dönemi kolayca atlatmak mümkün.
SORUN AİLE YA DA OKUL KAYNAKLI OLABİLİR
En sık yapılan yanlış tutumlardan biri okul reddinin nedenlerini araştırmadan kızma, suçlama ve öfkeyle çocuğun baskı yoluyla okula gitmesini sağlamaktır. Böyle bir durumda sorun illa çocuktan kaynaklanıyor diyemeyiz. Çocuk dışında aile ya da okul kaynaklı da olabilir. Çocuğun okulunun ya da sınıfının değişmesi, öğretmeni ile varsa bir problemi, hayatindaki buyuk degisikliklerin olmasi, arkadaş ilişki sorunları ve ya üstesinden gelemeyeceği kadar ağır bir yüklenme varsa okul reddi görülebilir.
Ayrica, aile içinde yaşanan huzursuzluk ve çatışmalar çocuğun okula gitmek istememesine neden olabilir. Eğer çocuk ev yaşamına ilişkin güvensizlik duyuyorsa, okulda olduğu zaman içinde, evde olanları ve aile bireylerini merak ettiği için okula uyum sağlamakta zorlanabilir. Boşanma, yeni bir kardeşin doğması, yeni bir eve taşınılması, aile bireylerinden birisinin ölümü veya uzun süre hasta olması gibi olaylar çocuğun yaşadığı kaygıları artıracağı için okul reddine neden olabilir. Aynı şekilde, arkadaşları tarafından rahatsız edilmek, aşırı rekabete ve başarıya odaklı bir sınıf ortamında bulunmak, ders başarısının düşük olması, dil yetersizligi (yurt disinda okula baslayanlar icin), sosyal etkinliklerde geri planda kalmak, okulun kurallarına uymakta zorlanmak, çocuk için okulu ciddi bir endişe kaynağı haline getirebilir.
Ornegin taşınma çocuk için büyük değişikliklerden bir tanesidir. Ne kadar isteyerek heyecanla bir taşınma olsa bile, hayatındaki kişiler ve alışmış olduğu düzen artık yok olur. Çoğu zaman taşınmalar çocuğun isteği dışında kontrol edemediği bir şey olduğu için bu durum cocuk da endise uyandirir. Taşınmalar aslında yaşanılan birer kayıpdir. Kayıp olması için bir vefat olması gerekmez. Her bir taşınma veya ayrılık kayıptir. Kayıp yaşayan çocuklar bu surecte zorluk çekerler. Bu sürecde ebeveynlerin çocuklara karşı anlayışlı ve sakin kalmaları önemli.
NASIL BİR YOL İZLENMELİ?
Okul reddi durumunda doğru bir yöntemle yaklaşılmadığında çocukta keyifsizlik, mutsuzluk, sık sık ağlamalar ve en nihayetinde depresyon gelişebilir. Okula gitmesi konusunda cocugun durumunu anlamadan sadece baskı yaparak gitmesi için zorlandığında ise bağırma, çağırma, öfke nöbetleri, okuldan kaçma, kendine zarar verme gibi durumların yaşanabilir. Ailelere şu tavsiyelerde bulunuyoruz:
- Okula yeni başlayacak olan çocuklarda heyecan, kaygı gibi duygular görülebilir, bu durum sadece sizin çocuğunuza özel degil, bircok cocukta gorulebilir. Problemin altinda yatan sebeplere göre çözümler uretmek problemin siddetini azaltacaktir.
- Çocuğunuzla okula gitmek istememesinin nedenlerini konuşmanız ve onun bu konuda kendi duygularını anlatmasını sağlamanız, anlaşıldığını hissettirecektir ve sizinle daha kolay iletişim kurmasını sağlayacaktır.
- Bazen çocuklar çok kolay anlatamayabilirler, böyle durumlarda resim çizdirme, hikaye anlatma ya da insan figürlü oyuncaklar yardımıyla farklı bir iletişim kanalı kullanabilirsiniz.
- Sorun ev içi, aile içi kaynaklı ise bu alanda düzenlemeler, aile içi iletişimi güçlendirmeye ve çocuğun yaşına ve bilişsel gelişimine uygun becerileri geliştirmesine yönelik destekleyici yaklaşımlarda bulunulmalı.
- Okul kaynaklı ise, okul alanında düzenlemeler yapılmalıdır. Okul içindeki bireylerle arasında bir sorun varsa, rehberlik servisinin ve idarecilerin de devreye sokulması işe yarar. Okul nedenli sorun aşılamıyorsa son aşamada sınıf ya da okul değişikliği de yapılabilir.
- Çocuk kendini rahat hissedinceye kadar ebeveyn sınıfta bekleyebilir, aşamalı olarak çocuğun ebeveyni ile kaldığı süre azaltılıp, fiziksel yakınlık mesafesi artırılmalı. Ornegin, çocuk kendisini okulda rahat hissedene kadar aşamalı olarak velinin okulda çocukla beraber bulunabilir. Veli önce sınıfta çocukla olur, sonra çocuk kendini güvende hisseddikçe ebeveyn sınıfın dışında bekler, çocuk tenefüslerde yemek arasında ebeveynini görür güven hisseder geri döner. Sonrasında binanın dışında bekler ebeveyn, çocuk arada pencereden bakar el sallar devam eder.
- Ebeveyn tarafından okula bırakılıyor ise, ayrılma süreleri kısa tutulmalı, ne zaman tekrar almaya geleceği ve tam olarak nerede bekleyeceği bilgisi açık ve net bir şekilde çocuğa ifade edilmeli.
